مزایای رژیم درمانی
این روش به دلیل طبیعی بودن عوارض جانبی خاصی ندارد و در صورت اتخاذ شیوه های مناسب، موجب ایجاد اثر طولانی مدت می گردد. رژیم درمانی علاوه بر درمان بیماریها باعث سلامت کلی جسم نیز می گردد.
اساس تغذیه و رژیم درمانی
اساس تغذیه درمانی یا رژیم درمانی تغذیه بر این اصل استوار است که نوع غذایی که می خوریم عاملی مهم در سلامتی یا بیماری می باشد. بسیاری از بیماریها مانند فشار خون و یا دیابت با برنامه غذایی مناسب قابل پیشگیری و درمان می باشند. یکی از برتریهای رژیم درمانی تغذیه نسبت به درمانهای دارویی این است که متخصص تغذیه می تواند با توجه به شرایط فردی، هدف از رژیم و نوع بیماری هر شخص یک برنامه غذایی شخصی را ارائه دهد.
رژیم درمانی طبیعی برای کاهش وزن
استفاده از رژیم درمانی و تنظیم برنامه غذایی مناسب، و نیز مصرف مواد غذایی طبیعی می تواند در کاهش وزن موثر باشد. درمان طبیعی جهت کاهش وزن نسبت به درمان دارویی سالمتر است و علاوه بر بهبود وضعیت جسمی موجبات سلامت روحی و روانی را نیز فراهم می کند. تغذیه سالم از جمله کاهش مصرف قند و چربی و افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات، غلات و نوشیدن آب زیاد مواردی از درمانهای طبیعی هستند. استفاده از دمنوشهای گیاهی، خواب کافی و افزایش فعالیت بدنی نیز از مصادیق درمانهای طبیعی کاهش وزن به شمار می آیند.
رژیم درمانی گیاهی برای کاهش وزن
امروزه کاهش وزن از طریق درمانهای گیاهی به عنوان یک روش طبیعی رایج شده است. افزایش سوخت و ساز بدن، کاهش اشتها و کمک به بهتر شدن هضم غذا از مزایای این روش به شمار می آیند. به عنوان نمونه، چای سبز حاوی آنتی اکسیدانهایی است که سوخت و ساز بدن را افزایش می دهند. زنجبیل موجب کم شدن اشتها می گردد.
دارچین در تنظیم قند خون و کم شدن اشتها نقش موثری دارد. زیره سبز برای بهبود گوارش و کاهش نفخ شکم مفید است و گیاه گارسینیا کامبوجیا باعث کم شدن تولید چربی در بدن می شود. درمانهای گیاهی در کنار یک رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم می توانند به عنوان بهترین روش درمان چاقی و کاهش وزن تلقی شوند.
آب درمانی برای کاهش وزن
در رژیم آب درمانی شما به جای مصرف غذا بیشتر آب مصرف می کنید. ادعا می شود که این روش موجب کاهش وزن سریع و دفع سموم از بدن می گردد، اما باید بدانید که گاهی در این روش به دلیل کاهش انرژی احساس ضعف به سراغ شما می آید. نخوردن غذا و استفاده عمده فقط آب به جای غذا، احتمال مشکلات گوارشی را به همراه داشته و امکان آسیب به سایر اندامهای بدن نیز وجود دارد. بطور کلی توصیه می شود برای کاهش وزن از یک برنامه غذایی متعادل و ورزش به طور منظم پیروی کنید.
رژیم آب درمانی 40 روزه
این روش همان رژیم آب به مدت 40 روز است که امروه توسط پزشکان توصیه نمی شود. در بازه زمانی این رژیم، بدن به دلیل گرسنگی شدید برای تامین انرژی، پروتئینها و عضلات و چربیهای بدن را تجزیه می کند ولی به دلیل عدم وجود مواد موردنیاز این تجزیه ناقص صورت می گیرد و مواد مضری نیز تولید می شود. با قطع یا کاهش شدید مقدار غذای مصرفی، بدن دچار کمبود ویتامین، مواد معدنی و نیز مواذ مغذی مورد نیاز خود می گردد که اختلال در عملکرد و آسیب به اندامها را در پی دارد. گرسنگی و خستگی شدید نیز از پیامدهای این رژیم می باشد که باعث اختلالات روحی و روانی می شوند.
انواع رژیم درمانی
رژیم درمانی با توجه به هدفی که از انجام آن دارید و اینکه در چه شرایطی از نظر جسمی و روحی هستید می تواند انواع متفاوتی را در برگیرد. رژیمهای کاهش وزن و درمان بیماری در زمره انواع رژیم از نظر هدف به حساب می آیند. رژیمهایی مانند گیاهخواری در دسته طبقه بندی رژیم بر اساس نوع غذا هستند. رژیمهای کربوهیدارت و یا رژیم متناوب در طبقه رژیم بر اساس روش دسته بندی می شوند. در ادامه به معرفی برخی رژیمها با هدف درمان بیماریها می پردازیم.
رژیم درمانی افسردگی
تغذیه مناسب بر روحیه اثر می گذارد و نقش بسزایی در سلامت روح و روان دارد و موجب بهبود نشانه های افسردگی می شود.
مغز ما برای انجام درست فعالیتهای خود ، به مواد غذایی خاصی نیاز دارد که کاهش این مواد بر این عملکرد و نهایتا بر خلق و خوی ما تاثیر منفی دارد. خوردن بعضی از غذاها نیز با ایجاد التهاب در بدن همراه است که ارتباط مستقیمی با افسردگی دارد. ارتباط روده و مغز نیز در علم بطور کامل شناخته شده است. رژیم درمانی به عنوان یک مکمل همراه با روشهای درمانی در بهبود افسردگی بسیار کارآمد است.
استفاده از ماهی های حاوی امگا 3 برای سلامت مغز، آجیل و دانه های حاوی منیزیم جهت تنظیم خلق و خو، میوه ها و سبزیجات دارای آنتی اکسیدان برای محافظت از سلولهای مغز، غلات کامل جهت تولید هورمون شادی یا سروتونین، تخم مرغ و لبنیات کم چرب کمک بسیاری به درمان افسردگی می نماید. در مقابل غذاهای فرآوری شده دارای قندهای افزوده و چربی های ترانس، غذاهای سرخ شده و کافئین و الکل، التهاب، اضطراب و بی خوابی را افزایش می دهند و زمینه ابتلا به افسردگی را فراهم می سازند.
رژیم درمانی گاستریت
گاستریت نام دیگر بیماری التهاب معده است که ممکن است به دلیل عفونت، استرس و اضطراب و یا استفاده از داروهای خاصی ایجاد شود. داشتن یک رژیم غذایی مناسب می تواند یکی از بارزترین و موثرترین روشهای درمان این بیماری باشد. زیرا برخی از غذاها در ترمیم پوشش معده و از بین بردن نفخ و سوزش سر دل نقش مهمی دارند.
برای درمان این بیماری غذاهای نرم و با هضم آسان مانند سوپهای سبک، پوره های هویج و سیب زمینی، برنج سفید پخته، مرغ آب پز، میوه های کم اسید مانند موز و خربزه، سبزیجات پخته شده مانند کدو حلوایی و ماست بدون چربی و پروبیوتیک و کفیر در رژیم گنجانده می شوند. در مقابل خوردن غذاهای تند و ادویه دار، سرخ کردنی ها، غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی، قهوه، الکل و نوشابه و غذاهای گازدار مانند کلم ها باید به میزان حداقل برسند. در کنار این رژیم، آهسته غذا خوردن، مصرف غذا در وعده های بیشتر و با مقدار کمتر، نوشیدن آب فراوان و دوری از استرس به تسریع روند بهبودی کمک شایانی می کند.
رژیم درمانی برای بیماری قلبی
داشتن یک رژیم غذایی مناسب و متعادل می تواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهد و موجب سلامت قلب گردد. اساس این رژیم بر کاهش مصرف سدیم و چربی های اشباع شده و افزایش مصرف فیبر و کنترل پرخوری و نوشیدن آب کافی استوار است.
رژیم غذایی با کنترل کلسترول، وزن و فشار خون به کاهش التهاب در بدن کمک کرده و خطر گرفتگی عروق را کاهش دهد. مصرف غلات به دلیل کنترل قند خون و کاهش کلسترول، میوه ها و سبزیجات سرشار از فیبر برای سلامت قلب، ماهی های حاوی امگا 3 به جهت کاهش خطر لخته شدن خون و لبنیات کم چرب و آجیلها به دلیل وجود کلسیم و منیزیم برای سلامت قلب، مفید هستند.
رژیم درمانی برای فشار خون بالا
رژیم و تغذیه مناسب می تواند در مدیریت میزان فشار خون برای افرادی که دچار این بیماری هستند نقش مهمی ایفا نماید. کاهش سدیم و چربی های اشباع شده و افزایش پتاسیم و فیبر اساس رژیم مناسب برای فشار خون بالا هستند. در یک رژیم غذایی با هدف درمان فشار خون، میوه ها و سبزیجات، ماهی های چرب، غلات کامل، آجیل ها و لبنیات کم چرب نقش مهمی دارند. در مقابل مصرف نوشابه های صنعتی، گوشتهای قرمز، روغنهای هیدروژنه و غذاهای فرآوری شده باید به حدقل برسد.
رژیم درمانی دیابت
افراد دچار بیماری دیابت با پیروی از یک برنامه و رژیم غذایی مناسب می توانند سطح قند خون خود را کنترل کنند. در یک رژیم غذایی مربوط به درمان دیابت، کنترل اندازه وعده های غذایی، استفاده از غلات کامل به جای نان و برنج، کنترل مصرف قند، افزایش فیبر، کاهش چربی های اشباع شده و ورزش منظم از اصول مهم به شمار می آیند.
در این رژیم مصرف میوه و سبزیجات، آجیلها، غلات، ماهی های چرب و حبوبات گنجانده می شود و گوشتهای قرمز و فرآوری شده و روغنهای هیدورژنه و مخصوصا شیرینی و شکلات از محدودیتها و در بعضی موارد از ممنوعیتهای غذایی هستند. لازم به یادآوری است که برای درمان دیابت از راه رژیم غذایی مشاوره با پزشک متخصص دیابت و انجام رژیم تحت نظر یک متخصص تغذیه لازم می باشد.
رژیم درمانی کبدچرب
هنگامی که چربی های اضافی در سلولهای کبد ذخیره شوند بیماری کبد چرب به وجود می آید. از آنجا که پایه این بیماری در تجمع چربیها است، یک رژیم غذایی مناسب، با کاهش چربی کبد و کنترل وزن و بهبود عملکرد کبد می تواند از مهمترین راههای درمان و حتی پیشگیری کامل از آن به حساب آید. رژیم غذایی برای کبد چرب نیز همانند دیابت بر پایه افزایش فیبر و کاهش چربی های اشباع شده و کنترل قند استوار است.
در این رژیم حبوبات، میوه ها و سبزیجات، آجیلها و ماهی ها جایگاه ویژه ای دارند و در مقابل گوشتهای قرمز، نوشابه ها، الکل و روغنهای هیدروژنه ممنوعیت مصرف دارند. رژیم مدیترانه ای یکی از بهترین و موثرترین انواع رژیم برای کبد چرب است که بر مصرف میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و روغن زیتون و حبوبات تاکید دارد.
رژیم درمانی تنبلی تخمدان
در برخی ازنان نوعی اختلال هورمونی وجود دارد که به آن تنبلی تخمدان گفته می شود و با علائمی مانند افزایش وزن، موهای زائد و قاعدگی نامنظم همراه است. یکی از روشهای موثر در بهبود این علائم داشتن یک رژیم غذایی مناسب می باشد.
کاهش مصرف قند و کربوهیدراتهای تصفیه شده، افزایش فیبر، کاهش چربی های ترانس، کنترل مقدار وعده های غذایی و ورزش از اصول پایه این رژیم هستند. مصرف میوه و سبزیجات، غلات کامل، لبنیات کم چرب، آجیل و دانه ها، حبوبات و ماهی های چرب در این رژیم توصیه می شود و مصرف گوشت قرمز، روغنهای هیدروژنه و نوشابه ها ممنوعیت و محدودیت دارد.
رژیم درمانی شیمی درمانی
از آنجا که ضعیف شدن سیستم ایمنی، کاهش اشتها، تهوع و استفراغ، زخم دهان و … از عوارض شایع شیمی درمانی است، در دوران این درمان، انتخاب غذاهایی که به بهبود این عوارض کمک کنند برای حفظ انرژی بدن و روند بهبودی امری بسیار مهم و ضروری است. یک رژیم مناسب به افزایش قدرت سیستم ایمنی و جبران انرژی از دست رفته در دوران شیمی درمانی کمک شایانی می کند.
بهترین رژیم غذایی بعد از شیمی درمانی
مناسب ترین رژیم غذایی بعد از شیمی درمانی رژیمی است که در آن غذاهایی گنجانده شود که بتوانند عوارض شیمی درمانی را کاهش داده یا از بین ببرند. استفاده از وعده های غذایی کوچک و تکرار آن، غذاهای نرم با هضم آسان مانند سوپها و پوره ها، غذاهای سرد که کمتر باعث تهوع می شوند، غذاهای سرشار از پروتئین جهت تقویت سیستم ایمنی و غذاهای دارای فیبر بالا برای جلوگیری از یبوست از مهمترین اصول این رژیم هستند.
میوه ها و سبزیجات، غلات کامل، ماهی های چرب با امگا 3 فراوان، تخم مرغ، لبنیات کم چرب و آجیل ها و دانه ها در دسته غذاهای مهم این رژیم قرار دارند. غذاهای تند و ادویه دار و الکل و کافئین از غذاهای مضر شیمی درمانی به شمار می آیند.
رژیم درمانی کلینیکی
اگر می خواهید یک رژیم را با هدف درمان یک بیماری، کنترل وزن و یا بهبود عملکرد اندامهای بدنتان، همراه با نتایج موفق آغاز کنید می توانید با مراجعه به کلینیکهای تغذیه و مشاوره با متخصصان مربوطه از یک رژیم متناسب با اهدافتان و نیازهای فردی خود بهره مند شوید. تنظیم برنامه غذایی فردی متناسب با شرایط هر فرد، وجود تنوع غذایی در رژیم و کنترل اثربخشی رژیم توسط پزشک یا متخصص تغذیه از اصول یک رژیم کلینیکی هستند. بهبود سلامت کلی و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن، کنترل و کاهش علائم بیماری و کاهش نیاز به دارو از مزایای استفاده از رژیم های کلینیکی به شمار می آیند.
